Tuesday 24 July 2012

ទស្សនៈវិស័យ បរិស្ថានរាជធានី ភ្នំពេញឆ្នាំ ២០១៥

Tuesday, 24 July 2012 13:32 ដោយៈ សៅ ដារ៉ានី 
ភ្នំពេញៈ ដើម្បីធ្វើឲ្យរាជធានីភ្នំពេញ មានការអភិវឌ្ឍ ប្រកបដោយចីរភាព និងនិរន្តរភាព មានសោភណភាពល្អ ការការពារគុណភាពដី ខ្យល់ និងការគ្រប់គ្រងសំណល់រឹង រាវ យើងទំាងអស់គ្នាត្រូវធ្វើឡើងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និង យកចិត្តទុកដាក់ ដើម្បីធ្វើឲ្យបរិស្ថានរស់នៅបានល្អ។
ថ្លែងក្នុងឱកាសសិក្ខាសាលាស្តីអំពីការរួបរួម ដើម្បីទីក្រុងស្អាត នាព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ នៅ សាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ជៀក អាង ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានរាជធានីភ្នំពេញ បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងបទ បង្ហាញរបស់លោកថា បរិស្ថាន គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់យើងទំាងអស់គ្នា គ្រប់ៗរជ្ជកាលទំាងអស់ ដើម្បីការពារបរិស្ថាន និងធ្វើឲ្យសោភណភាពរាជធានីភ្នំពេញស្អាត យើងត្រូវតែរក្សាការពារ គុណភាពខ្យល់ឲ្យ បានល្អប្រសើរ ធ្វើឲ្យខ្យល់នៅទីក្រុង គ្មានជាតិពុល និងមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅក្នុង ក្រុង។ ត្រូវធានាគុណភាពខ្យល់ឲ្យស្ថិតក្នុងកម្រិតស្តង់ដា គ្មានក្លិនអាក្រក់ ដែលនាំឲ្យសុខមាលភាពប្រជាជន ប្រសើរឡើង។

ករណីសម្រាមនេះដែរលោកលើកជាទស្សនៈថា គ្រប់គ្នាត្រូវទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់នៅតាមប្រភព និងត្រូវគ្រប់គ្រងការទុកដាក់សំណល់រឹង សំរាម ឲ្យមានសុវត្ថិភាពដល់សុខភាពសាធារណៈ រីឯកកន្លែងទុកដាក់ ត្រូវរៀបចំឲ្យសមស្របទៅតាមទីកន្លែង តាមប្រព័ន្ធប្រមូល និងស្របតាមការទុកដាក់សំណល់រឹង រាវ ត្រូវបង្ការ ទុកជាមុននូវការបំពុលពីសំណល់ពុល និងសំណល់ដែលមានគ្រោះថ្នាក់។ ម្យ៉ាងវិញទៀតដោយសារបច្ចុប្បន្ន បរិមាណសំរាមមានការកើនឡើង ដូច្នេះយើងត្រូវកាត់បន្ថយ និងកែច្នៃសម្រាមយកមកប្រើប្រាស់ឡើងវិញ ដើម្បី បញ្ចូលក្នុងតំបន់បៃតង ក្នុងផែនការណ៍អភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុង។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះដែរ លោកបានបន្ថែមថា ដើម្បីរក្សានូវប្រភពទឹកគ្មានជាតិពុល ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងប្រកបទៅដោយការសន្សំសំចៃខ្ពស់នោះ ត្រូវជំរុញឲ្យមានអាងប្រព្រឹត្តិកម្មទឹកសំអុយ និងជាតិពុលចេញពីទី ក្រុង ដើម្បីកាត់បន្ថយជាតិពុល និងការបំពុលបរិស្ថានក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនោះ៕
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS

ប្រភពទាំងស្រុងពី ដើមអំពិល

Tuesday 3 July 2012

ឡាវ ៖ ពីកុម្មុយនិស្តរណប​វៀតណាម​ មក​ជា​អំណាច​បក្ស​តែមួយ​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​ចិន?

 
នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក  Thongsi Thammavong
 

នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក Thongsi Thammavong Wikipédia
ដោយ តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស្វ័រ

               ថ្ងៃ​នេះ​ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ សូម​បន្ត​ចាប់​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​ភូមិ​សាស្ត្រនយោបាយ​នៃ​ភូមិភាគ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ត​ទៅ​ទៀត​ ដោយ​សូម​លើក​ឡើង​អំពី​របប​នយោបាយ​នៃ​ប្រទេស​ឡាវ។​ជា​ប្រទេស​កុម្មុយនិស្ត​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥​មក​ ប្រទស​ឡាវ​បាន​ចាប់​ផ្តើម​លះបង់​ចោល​សេដ្ឋកិច្ច​ផែនការ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៨៦​ ដើម្បី​បែរ​ទៅ​រក​សេដ្ឋកិច្ច​ទី​ផ្សារ​វិញ​។ ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ រដ្ឋា ភិបាល​ឡាវ​ក៏​បាន​ផ្តើម​ងាក​ចេញ​ពី​មនោគមវិជ្ជា​Marx-Lénine​និយម បាន​បង្កើន​ទំនាក់​ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​ជា​មួយ​ប្រទេស​ចិន​និង​ថៃ​ និង​បាន​រើ​បម្រះ​ម្តង​បន្តិចៗ​ចេញពី​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ​ ផ្តាច់មុខ​របស់​វៀតណាម​។
ក្រោយ​ពី​បាន​ធ្លាក់​ទៅ​នៅ​ក្រោម​ការ​កាន់​កាប់​របស់​ចលនា​ប៉ាថេតឡាវ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៥​មក​ ប្រទេស​ឡាវ ​បាន​អនុម័ត​យក​របប​កុម្មុយនិស្ត​ផ្តាច់ការ​និង​សេដ្ឋកិច្ច​ផែនការ​។ នៅ​ក្នុង​សម័យ​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​និង​នៅ​ក្នុង​បរិបទ​នៃ​ការ​ប្រជែង​ឥទ្ធិពល​គ្នា​រវាង​សហភាព​សូវៀត​និង​ចិន ឡាវ​កុម្មុយនិស្ត ​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ប្រទេស​រណប​របស់​វៀតណាម​ដែល​បាន​ជ្រើស​យក​សហភាព​សូវៀត​ធ្វើ​ជា​រៀម​ច្បង​ដើម្បី​ប្រឆាំង​នឹង​ចិន។​នៅ​ក្នុង​ន័យ​នេះ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ទីក្រុង​វៀងចន្ទន៍​(Vientiane)​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​វៀតណាម​ដាក់​ទ័ព​ប្រមាណ​ពី​៤០ ០០០​ទៅ​៥០ ០០០​នាក់​​​នៅ​លើ​ទឹកដី​ខ្លួន​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥​រហូត​ដល់​ពាក់​កណ្តាល​ទសវត្សរ៍​ទី​៨០​។
                តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨៦​មក​ ប្រទេស​ឡាវ​ដែល​យក​គំរូ​តាម​វៀតណាម បាន​និង​កំពុង​បន្ត​ធ្វើ​កំណែ​ទម្រង់​ ដោយ​លះ​បង់ចោល​បណ្តើរៗ​សេដ្ឋកិច្ច​ផែនការ​ហើយ​ងាក​មក​រក​សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ វិញ។ ប៉ុន្តែទន្ទឹម​នេះ​ ថ្នាក់​ដឹកនាំ​បន្ត​អនុវត្ត​របប​នយោបាយ​ផ្តាច់ការ​ ដែល​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​គណបក្ស​តែ​មួយ​គត់​ នោះ​គឺ​បក្ស​បដិវត្តន៍​ប៉ាថេតឡាវ(PRPL)។ ជាក់​ស្តែង តំណាង​រាស្រ្ត​ទាំង​អស់​លើក​លែង​តែ​៤​នាក់​ចេញ សុទ្ធ​តែ​ជា​សមាជិក​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត។ អ្វីៗ ក៍​ឋិត​នៅ​ក្នុង​កណ្តាប់​ដៃ​បក្ស​ដែល​លាត​សន្ធឹង​ឥទ្ធិពល​របស់​ខ្លួន​ចូល​ទៅ​ដល់​គ្រប់​កៀន​កោះ​នៃ​សង្គម​ តាម​រយៈ​អង្គការ​ផ្សេងៗ​ រួម​មាន​ជាអាទិ៍​រណសិរ្ស​កសាង​ជាតិ​ សហព័ន្ធ​សហជីព សហភាព​យុវវ័យ​បដិវត្តន៍​ និង​សហភាព​នារី​បដិវត្តន៍​។

              រក្សា​ការសម្ងាត់​ នេះ​ហើយ​គឺ​ជា​គោលការណ៍​របស់​សមាជិក​ទាំង​១១ ​រូប​នៃ​ការិយាល័យ​នយោបាយ​​​បក្ស​ដែល​ជា​អ្នក​ត្រួតត្រា​ប្រទេស។ គ្មាន​ឡើយ​ស្រមោល​ឬ​វត្តមាន​របស់​អ្នក ប្រឆាំង​នៅ​លើ​ឆាក​នយោបាយ​ ហើយ​ក៏​គ្មាន​ដែរ​សិទ្ធិសេរីភាព​សំខាន់ៗ​ ដូច​ជា​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​ជា​ដើម​។

             យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ប្រទេស​ឡាវ​មាន​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្ពស់​ល្អ​ នា​រយៈ​ពេល​ជាង​១០​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ គឺ​ប្រមាណ​៦ឬ៧%​ ដោយសារ​តែ​គម្រោង​ធំៗ​មួយ​ចំនួន​ នៅ​លើ​វិស័យ​វារី អគ្គិសនី រ៉ែ​ ដឹក​ជញ្ជូន​និង​ទេសចរណ៍។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ឡាវ​នៅ​តែ​ជា​ប្រទេស​ដែល​ក្រីក្រ​ជាង​គេ​បង្អស់​មួយ​នៅ​ក្នុង​ភូមិភាគ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​។ ជា​ទូទៅ​ ការ​អភិវឌ្ឍន៍​មាន​លក្ខណៈ​យឺតយ៉ាវ​ ដោយហេតុ​តែ​កង្វះ​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​និង​កង្វះ​ធនធាន​មនុស្ស​។


             ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ ប្រទេស​ឡាវ​ហាក់​បី​ដូច​ជា​បាននិងកំពុងបន្ត​រើបម្រះ​ខ្លួន​ចេញ​ពី​មនោគម​វិជ្ជា​កុម្មុយនិស្ត​។ ឧទាហរណ៍​ជាក់​ស្តែង លោក​ប៊ូអាសូន ប៊ូផាវ៉ាន់​(Bouasone Bouphavanh)​ដែល​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ពី​ឆ្នាំ​២០០៦​ដល់​ឆ្នាំ​២០១០ បាន​ប្រកាស​ដោយ​ឥត​លាក់លៀម​ថា​ លែង​ត្រូវ​ការ​ទៀត​ហើយ​ទ្រឹស្តី​របស់​Marx-Lénine​និង​ថា​ប្រទេស​ឡាវ​ត្រូវ​តែ​អនុវត្ត​មនោគមវិជ្ជា​ថ្មី​ ដែល​សមស្រប​ទៅ​តាម​កាលៈទេសៈ​នៃ​សតវត្សរ៍​ទី​២១​ នោះ​គឺ​មនោគមវិជ្ជា​«សាច់​ការ​និយម»។​រី​ឯ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បច្ចុប្បន្ន​គឺ​លោក​ថុងស៊ីន​ថំម៉ាវុន​
(Thongsing Thammavong)​ក៏​មាន​ទស្សនៈ​ដូច​គ្នា​អ៊ីចឹង​ដែរ។
ក្នុង​គ្រា​បច្ចុប្បន្ន​ នៅ​លើ​សាច់ការ​ជាក់ស្តែង​ មនោគមវិជ្ជា​កុម្មុយនិស្ត​ គ្មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ផ្សេង សម្រាប់​បក្ស​បដិវត្តន៍ប៉ាថេតឡាវ ក្រៅ​តែ​ពី​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ ដាក់​គំនាប​ទៅ​លើ​មន្ត្រីរដ្ឋការ​ឲ្យ​គោរព​វិន័យ​ និង​ទៅ​លើ​ប្រជាជន​ឲ្យ​កោតខ្លាច​រដ្ឋាភិបាល​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

            លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត​ កម្មាភិបាល​ជំនាន់​ថ្មី​នៃ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ឡាវ​យល់​ឃើញ​ថា​ អ្វី​ដែល​សំខាន់​ក្នុង​សម័យ​ឥឡូវ​ គឺ​សេដ្ឋកិច្ច​ មិនមែន​មនោគមវិជ្ជាទៀត​ទេ​។ ពួក​គេ​ចង់​បើក​ដៃ​កាន់​តែ​ធំ​ទទួល​សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ​ បើក​ចំហ​ទ្វារ​នៃ​ប្រទេស​ទទួល​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា​ និង​បើក​សិទ្ធិ​ឲ្យ​ឡាវ​និង​ឡាវ​អាច​ជជែក​ពិភាក្សា​គ្នា​ដោយ​សេរី​។

            ការ​ប្រាថ្នា​ចង់​ឲ្យ​សង្គម​ផ្លាស់ប្តូរ​បែប​នេះ​មិន​មែន​ចៃដន្យ​ឡើយ​។ សេដ្ឋកិច្ច​ទី​ផ្សារ​បាន​និង​កំពុង​បន្ត​ជួយ​រំដោះ​ប្រទេស​ឡាវ​ឲ្យ​រួច​ផុត​ពី​ឥទ្ធិពល​ផ្តាច់មុខ​របស់​វៀតណាម ដែល​ត្រូវ​ប្រជែង​ជើង​គ្នា​នឹង​ចិន​ ថៃ​ ព្រម​ទាំង​បស្ចិម​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​។ នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ទាំង​៣៧​ដែល​ដាក់​ទុន​រកស៊ី​នៅ​ប្រទេស​ឡាវ​សព្វ​ថ្ងៃ​ វៀតណាម​ជាប់​លំដាប់​ថ្នាក់​លេខ​៣​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ នៅ​ក្រោយ​ថៃ​និង​ចិន​។

           ការ​ប្រជែង​ជើង​គ្នា​រវាង​ចិន​និង​វៀតណាមក្នុង​ការ​ទាក់ទង​រកស៊ី​ជា​មួយ​ប្រទេស​ឡាវ ​បាននិង កំពុង​ ​បន្ត​បំផុស​ឱ្យ​មាន​នូវ​សំណួរ​មួយ​ចំនួន​ជុំ​វិញ​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ​របស់​ទីក្រុង​ហាណូយ ទៅ​លើ​ទីក្រុង​វៀងចន្ទន៍។ តើ​បក្ស​បដិវត្តន៍​ប៉ាថេត​ឡាវ​នៅ​តែ​ឋិត​ក្រោម​បង្គាប់​របស់​ទីក្រុង​ហាណូយ​​ដូច​ពី​មុន​ទៀត​ដែរ​ឬ​ទេ​?តើ​តាម​រយៈយុទ្ធសាស្រ្ត​នៃ​អំណាច​ស្រទន់​«Soft Power» ចិន​កំពុង​បង្កើន​ឥទិ្ធពល​នយោបាយ​របស់​ខ្លួន​ទៅ​លើ​ប្រទេស​ឡាវ​ដែរ​ឬ​ទេ​?

           យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ គេ​កត់​សម្គាល់​ឃើញថា​ វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​នយោបាយ​ដែល​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​​ឡាវ​រៀបចំ​ឡើង​ប្រាំ​ខែ​ម្តងសម្រាប់​មន្ត្រី​រដ្ឋការ​ និង​ដែល​ពី​ដើម​តែងតែ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ទីក្រុងហាណូយ​ ឥឡូវ​នេះ​ត្រូវ​លើក​ទៅ​ធ្វើ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​វិញ​ នៅ​ទីក្រុង​Kunming​ ក្នុង​ខេត្ត​Yunnan​ ជាប់​នឹង​ព្រំដែន​ខាង​ជើង​នៃ​ប្រទេស​ឡាវ​៕

ប្រភពទាំងស្រុងពី http://www.khmer.rfi.fr/geopo-Laos-02-07-12
ស្តាប់វិទ្យុចុចត្រងនេះ

Monday 2 July 2012

ការប្រលងជ្រើសរើសនិស្សិតអាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាប៍ត្រសិក្សានៅប្រទេសឡាវ

              សេចក្ដី​ជូន​ដំណឹង​ស្ដី​អំពី​ ការ​ប្រឡង​ជ្រើសរើស​និស្សិត​អាហារូបករណ៍​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​ ទៅ​សិក្សា​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ឡាវ
           ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា សូម​ជូន​ដំណឹង​ដល់​សាធារណ​ជន​ទាំង​ពីរ​ភេទ​ថា សម្រាប់​ឆ្នាំ​សិក្សា​ ២០១២-២០១៣ នេះ​ក្រសួង​អប់រំ ​យុវជន និង​កីឡា នឹង​ធ្វើ​ការ​ប្រឡង​ជ្រើសរើស​និស្សិត​អាហារូបករណ៍​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​ចំនួន ១០ កន្លែង ដើម្បី​ទៅ​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​សាធារណ​រដ្ឋ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ប្រជាមានិត​ឡាវ​ ។

សូមទាញ​យក​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​លម្អិត​៖