ຜ່ານມາເຄີຍໄດ້ຟັງເພງ "ຈົດໝາຍລອຍລົມ" ຈາກສີມືການແຕ່ງຂອງ ອາຈານດາວວຽງ ບຸດນາໂຄ, ແຕ່ເທື່ອນີ້ລອງມາອ່ານເລື່ອງສັ້ນໆໃນຊື່ເລື່ອງດຽວກັນ ຊຶ່ງເລົ່າໂດຍນາງນ້ອຍ. ເລື່ອງຈະເປັນແນວໃດນັ້ນ ຂໍເຊີນທ່ານປະທັບສາຍຕາຕາມຕົວອັກສອນຂ້າງລຸ່ມນີ້ໄດ້ເລີຍ...
ພາຍຫຼັງທີ່ເອື້ອຍໃຫຍ່ຮັບໃບປະກາດຈົບ ມຊ ໄດ້ມື້ດຽວ, ນ້ອຍກໍໄດ້ມີໂອກາດໄປທ່ຽວທາງໄກ... ພໍ່ເປັນໂຊເຟີ, ແມ່ເປັນຜູ້ຄວບຄຸມໂຊເຟີ ດັ່ງນັ້ນເພິ່ນຈຶ່ງຕ້ອງນັ່ງຄຽງຂ້າງພໍ່, ນ້ອຍນັ່ງຈົກຂະໜົມຍື່ນໃຫ້ຜູ້ນັ້ນຜູ້ນີ້ຈຶ່ງນັ່ງທາງຫຼັງແມ່, ເອື້ອຍໃຫຍ່ເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບເລື່ອງນໍ້າຈຶ່ງນັ່ງທາງຫຼັງພໍ່ ສ່ວນນິດເປັນພະລາຊີນີສັ່ງໃຫ້ຜູ້ນັ້ນຜູ້ນີ້ເອົາແນວກິນເຂົ້າປາກຈຶ່ງນັ່ງເຄິ່ງກາງລະຫວ່າງເອື້ອຍທັງສອງ... ເມື່ອລົດອອກຫວິດບ້ານໄຮ່ແລ້ວ, ແມ່ກໍສັ່ງໃຫ້ພໍ່ມອດແອ ແລ້ວເອົາປ່ອງຢ້ຽມລົດລົງ... ສາຍລົມຍາມເຊົ້າຂອງຍາມລະດູຝົນພັດວູບເຂົ້າມາໃນລົດ ເຮັດໃຫ້ທຸກຄົນຍືດຄໍຂຶ້ນເພື່ອຮັບເອົາອາກາດສົດດ້ວຍຄວາມສົດຊື່ນໃຈ... ສຽງເພງຈາກແຜ່ນຊີດີ “ເອີ້ນອ້າຍໃສ່ໝໍ້ໜຶ້ງ” ດັງລອດອອກມາຈາກລຳໂພງທາງຫັຼງລົດບໍ່ແຮງປານໃດ ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດຂອງສຽງທີ່ແວ້ວເຂົ້າຫູມີຄວາມສຸນທະລີຢ່າງບອກບໍ່ຖືກ...
ພໍ່ແລ່ນລົດບໍ່ໄວປະມານ 70-80 ກິໂລແມັດຕໍ່ຊົ່ວໂມງ...
“ກຽມຈອດເດີ, ໃກ້ຊິຮອດຂົວປາກກະດິງແລ້ວ!” ແມ່ອວ່າຍໜ້າໄປບອກພໍ່.
ບໍ່ພໍຄາວ ລົດກໍມາຈອດຢູ່ແຄມທາງໃກ້ໆສານພະພູມຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ມີດອກໄມ້ທູບທຽນມາສັກກະລະເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ. ແມ່ຍ່າງລົງອອກຈາກລົດ ແລ້ວນໍາເອົາທູບທຽນພ້ອມດ້ວຍດອກໄມ້ໄປໄຫວ້ສານດັ່ງກ່າວ... ເຫັນແມ່ໄຕ້ທູບໄຕ້ທຽນ ແລະພະນົມມືໄຫວ້ ຫຼັບຕາ ເຮັດສົບເໜັງນັອກແນັກ...
ເມື່ອແມ່ກັບຂຶ້ນມາເທິງລົດແລ້ວ, ນ້ອຍກໍອົດທີ່ຈະຖາມແມ່ບໍ່ໄດ້... ສຽງສະຕາດລົດແລະການເລັ່ງຈັກໃຫ້ລົດເຄື່ອນໄປທາງໜ້າ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ນ້ອຍຕ້ອງຖາມຄຳຖາມເດີມຕັ້ງສອງເທື່ອ...
“ຕອນແມ່ໄປໄຫວ້ສານເຈົ້າພໍ່ປາກກະດິງ, ເຫັນແມ່ເຮັດສົບເໜັງ ແມ່ນແມ່ເວົ້າຫຍັງເກ໊າະ?!?”
“ແມ່ກໍອະທິຖານໃຫ້ການເດີນທາງຂອງພວກເຮົາໄປເຖິງຈຸດໝາຍຢ່າງຕະຫຼອດປອດໄພ ແລະກໍຂໍໃຫ້ເພິ່ນຄຸ້ມເພິ່ນຄອງຕະຫຼອດການໄປທ່ຽວເທື່ອນີ້.”
ໄດ້ຍິນແນວນັ້ນ ທຸກຄົນກໍພາກັນຍິ້ມຢ່າງສະບາຍໃຈ...
ລົດແລ່ນໄປໄດ້ບໍ່ດົນ, ນິດເຮັດໜ້າຫຍຸ້ງພ້ອມກັບເອົາມືຍຸ້ມຕັກພ້ອມທັງເວົ້າຂຶ້ນວ່າ:
“ເຮົາປວດເບົານ່າ, ພໍ່!”
“ອົດເອົາກ່ອນເດີ! ບາດຮອດບ່ອນຕົ້ນໄມ້ຕຶບໆກ່ອນ ພໍ່ຈຶ່ງຊິຈອດໃຫ້.”
ໄດ້ຍິນນິດວ່າປວດເບົາ, ປາຍປະສາດດັ່ງກ່າວກໍກະຕຸກເຂົ້າສູ່ມັນສະໝອງຂອງນ້ອຍທັນທີ ຈົນຕ້ອງໄດ້ນັ່ງຍຸ້ມຂາໄວ້...
ບໍ່ພໍອຶດໃຈ ລົດກໍແລ່ນມາເຖິງບ່ອນປ່າຂ້າງທາງສີຕຶບໆ... ພໍ່ບັງຄັບລົດເຂົ້າແຄມທາງ... ນ້ອຍຟ້າວເປີດປະຕູລົງຈາກລົດໄວບໍ່ຄ້ານ ຕິດຕາມດ້ວຍນິດ, ເອື້ອຍໃຫຍ່ ແລະແມ່. ສ່ວນພໍ່ອອກຈາກລົດແລ້ວ ກໍຢືນລໍຖ້າໃກ້ໆລົດ ໂດຍບອກວ່າໃຫ້ທຸກຄົນຫົດຫຍ້າໃຫ້ແລ້ວກ່ອນ ຈຶ່ງຊິແມ່ນຜຽນຂອງພໍ່...
ໃສ່ນ້ຳຝຸ່ນສົດໃຫ້ຫຍ້າແລ້ວ ຮູ້ສຶກເບົາວ່ອງໆ... ຂຶ້ນມາຢືດເສັ້ນຢືດສາຍຢູ່ແຄມທາງທ້າຍລົດ... ທອດແສງຕາໄປທາງທິດເໜືອຂອງເສັ້ນທາງ ເຫັນລົດເມທີ່ມີປ້າຍວຽງຈັນ-ອັດຕະປືແລ່ນວືດມາດ້ວຍຄວາມໄວພໍປະມານ, ເຫັນຄົນເຕັມລົດ... ຫຼຽວແນມນຳຫຼັງ ເຫັນລົດຈັກສອງຄັນ ແລະເຄື່ອງຕ່າງໆຢູ່ຫຼັງຄາລົດ... ແລະເຫັນມີວັດຖຸນ້ອຍໆຄ້າຍເຈ້ຍຊັດອອກຈາກປ່ອງຢ້ຽມ ລອຍວືດມາຕົກລົງໃກ້ໆກັບລົດຂອງພວກເຮົາທີ່ຈອດຢູ່...
“ໂອ້! ຈົດໝາຍ!” ນ້ອຍອຸທານອອກມາ ພ້ອມກັບຍ່າງໄປເກັບຂຶ້ນມາພິນິດ: ຊອງຈົດໝາຍສີບົວມີຮູບກາຫົວໃຈຈາງໆເຕັມທົ່ວຊອງ ຊຶ່ງບໍ່ໄດ້ຕິດຜະໜຶກ... ເປີດອອກມາ ມີເຈ້ຍຈົດໝາຍຂະໜາດເອສີ່ ມີຕົວໜັງສືລາວສີຟ້າທີ່ບັນຈົງຂຽນຢ່າງປະນີດ ແຕ່ມີຮອຍນ້ຳຢາດໃສ່ຫຼາຍບ່ອນ...
“ເອົ໊າ! ພາກັນຂຶ້ນລົດເດີ. ກຽມເດີນທາງຕໍ່!” ພໍ່ບອກ ພ້ອມທັງສະຕາດລົດ.
ນ້ອຍຟ້າວຈັບເອົາເຈ້ຍຈົດໝາຍພ້ອມກັບຊອງນັ້ນຕິດໂຕຂຶ້ນລົດໄປນຳ... ນິດໄສສອດຮູ້ສອດເຫັນມັນກະເປັນຈັ່ງຊີ້ແຫຼະ!
ຍ້ອນເສັ້ນທາງສາຍໃຕ້ປູຢາງໄດ້ມາດຕະຖານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການອ່ານໜັງສືໃນລົດບໍ່ມີບັນຫາ... ນິດເຫັນນ້ອຍເອົາເຈ້ຍຈົດໝາຍເລິກລັບມາອ່ານແນວນັ້ນ ລາວກໍຍືດຄໍມາອ່ານນຳ, ພ້ອມດຽວກັບເອື້ອຍໃຫຍ່ກໍເດ່ມືມາວ່າຈະຍາດເອົາໄປອ່ານ ແຕ່ຖືກນ້ອຍດຶງເຊື່ອງໄວ້ຂ້າງທັນ...
ແມ່ສັງເກດເຫັນຄວາມວຸ່ນວາຍຢູ່ເບາະຫຼັງເປັນແນວນັ້ນ ເພິ່ນຈຶ່ງເວົ້າສຽງສີຮ້າຍໆວ່າ:
“ແມ່ນພາກັນເຮັດຫຍັງເກ໊າະ? ນັ່ງດີໆກໍບໍ່ໄດ້ຫວາ?”
“ເອື້ອຍນ້ອຍບໍ່ໃຫ້ລູກອ່ານຈົດໝາຍນຳນ່າ!” ນິດຟ້ອງແມ່.
“ແມ່ນຈົດໝາຍຂອງຜູ້ໃດ?” ແມ່ຖາມ
“ຈົດໝາຍເຮ່ຍຈາກລົດເມຫວ່າງກີ້ນີ້ເດ!” ນ້ອຍຕອບພ້ອມກັບແກ້ໄຂບັນຫາດ້ວຍການບອກວ່າ:
“ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ມີການຍາດກັນ ນ້ອຍຊິເປັນຜູ້ອ່ານໃຫ້ຟັງເດີ!”
“ດີຄືກັນ” ເອື້ອຍໃຫຍ່ອອກສຽງສະໜັບສະໜູນ.
“ຈັ່ງແມ່ນສອດຮູ້ສອດເຫັນເລື່ອງຜູ້ອື່ນຂະໜາດນໍ, ເດັກນ້ອຍຊຸມນີ້.” ແມ່ເວົ້າຂຶ້ນປານລູກໆຂອງເພິ່ນເປັນເດັກນ້ອຍປະຖົມເອົາໂລດ. ແຕ່ນ້ອຍກໍບໍ່ໄດ້ເອົາຫູໂຕ່ງ ພືເຈ້ຍຈົດໝາຍອອກຄັກໆ ແລ້ວອ່ານຕັ້ງແຕ່ອັກສອນຕົວທຳອິດດ້ວຍສຽງອ່າວດັງ ເພື່ອໃຫ້ທຸກຄົນໃນລົດໄດ້ຍິນ...
“ມະນີຈັນ ທີ່ຄິດເຖິງສະເໝີ...
ຂໍໂທດທີ່ຈາກໄປໂດຍບໍ່ໄດ້ຄອບລາ ແຕ່ຂ້ອຍກໍຮູ້ວ່າການທີ່ເຮັດຄືແນວນີ້ ເຈົ້າຈະບໍ່ມີວັນໃຫ້ອະໄພແກ່ຂ້ອຍເລີຍ. ມື້ນັ້ນ, ເດືອນນັ້ນ ແລະປີນັ້ນ ຊຶ່ງແມ່ນວັນວານ ແມ່ນອະດີດຕະການທີ່ຜ່ານກາຍມາ, ຂ້ອຍຍັງຈົດຈຳບໍ່ມີວັນຫຼົງລືມ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຄຳຖາມທີ່ເຈົ້າຖາມເຖິງການປ່ຽນແປງຢູ່ໃນຕົວຂອງຂ້ອຍ... ແຕ່ຄຳຖາມນັ້ນກໍບໍ່ມີຄຳຕອບ ແລະຍັງຄົງເປັນປິດສະໜາສຳລັບເຈົ້າມາຕະຫຼອດ. ມະນີຈັນ! ເຈົ້າຮູ້ບໍວ່າລະຫວ່າງຂ້ອຍກັບເຈົ້າມັນຕ່າງກັນປານຟ້າກັບດິນ. ຂ້ອຍເປັນພຽງຄົນບ້ານນອກທີ່ມີຊາດກຳເນີດ ແລະເຕີບໃຫຍ່ຈາກຄອບຄົວທີ່ຕໍ່າຕ້ອຍທຸກຈົນ, ບາງຄັ້ງຂ້ອຍກໍຄິດຢາກອາດເອື້ອມດຶງຟ້າໃຫ້ລົງຕໍ່າພຽງດິນ ແລະກໍຢາກປີນໄຕ່ໄປເປັນດາວໃຫ້ສູງທຽມກັບເຈົ້າ. ແຕ່ນັ້ນກໍເປັນພຽງຝັນຊຶ່ງແມ່ນຝັນລົມໆແລ້ງໆທະເຍີທະຍານຂອງຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ຈຽມຕົວ. ເຈົ້າຮູ້ບໍ່ວ່າຕະຫຼອດເວລາທີ່ຂ້ອຍເຫັນເຈົ້າຍ່າງຄຽງຂ້າງ ແລະເວົ້າກັບຜູ້ຊາຍຄົນອື່ນທີ່ມີຖານະສັກສີທຽມທັນກັບເຈົ້າໃນແຕ່ລະຄັ້ງນັ້ນ, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍເຈັບປວດທໍລະມານ ແລະກໍເກັບເອົາຄວາມເຈັບປວດນັ້ນໄວ້ຢູ່ໃນສ່ວນເລິກຂອງຫົວໃຈ. ມາຮອດມື້ນີ້ມື້ທີ່ຂ້ອຍພວມຈະຈາກເຈົ້າໄປໄກແສນໄກນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຂໍສາລະພາບຄວາມໃນໃຈທີ່ຂ້ອຍເກັບເຊື່ອງໄວ້ມານານແສນນານນັ້ນໃຫ້ເຈົ້າຮູ້ວ່າ: “ມະນີຈັນ... ຂ້ອຍຮັກເຈົ້າສຸດຫົວໃຈ ແລະຂ້ອຍກໍບໍ່ເຄີຍຮັກຍິງຄົນໃດໃນຊີວິດຂອງຂ້ອຍນອກຈາກເຈົ້າພຽງຄົນດຽວ.”
ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງບໍ່ບອກເຈົ້າແຕ່ຫົວທີ ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງບໍ່ກ້າປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມເປັນຈິງ, ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງຝືນຕໍ່ຄຳຮໍ່າຮ້ອງຂອງຫົວໃຈ... ກໍຍ້ອນວ່າຂ້ອຍບໍ່ມີຄວາມກ້າຫານພຽງພໍ.
ມະນີຈັນທີ່ຮັກ, ຂໍໂທດທີ່ຂ້ອຍໃຊ້ຄຳລົງທ້າຍວ່າ “ທີ່ຮັກ” ໂດຍທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກເຈົ້າກ່ອນ ແຕ່ຈະອະນຸຍາດຫຼືບໍ່ອະນຸຍາດກໍຕາມ, ເມື່ອໃດທີ່ຂ້ອຍເອີ່ຍຄຳເວົ້າຄຳນີ້ອອກມາຍາມໃດໄດ້ເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍມີຄວາມສຸກທີ່ສຸດໃນຊີວິດ...
ນາງທີ່ຮັກ! ມາຮອດມື້ນີ້, ຂ້ອຍຈິ່ງຮູ້ວ່າຕົນເອງເປັນພຽງຄົນຫຼົງທາງໄປສູ່ແສງສະຫວ່າງທີ່ມີຂອບເຂດ. ສະນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຂໍຖືເອົາໂອກາດນີ້ຄອບລາພຽງແຕ່ເທົ່ານີ້... ຊາດໜ້າຖ້າມີຫຼືບໍ່ມີກໍຕາມ ສຳລັບຊີວິດນີ້ພຽງແຕ່ມີວາດສະໜາໄດ້ຢືນຢູ່ຄຽງຂ້າງຜູ້ຍິງທີ່ຕົນເອງຫຼົງຮັກໃນຕະຫຼອດໄລຍະ 5 ປີກໍຖືວ່າພຽງພໍແລ້ວ...
ລາກ່ອນ ມະນີຈັນ... ລາກ່ອນຄວາມຫຼັງທີ່ຝັງໃຈບໍ່ຮູ້ລືມ!”
ອ່ານຈົບຄືກັບມີຫຍັງມາອັ່ງແໜ້ນຢູ່ຊວງເອິກ ແລະໃນຮູຄໍ... ບໍ່ມີສຽງປາກຈາກຜູ້ໃດ ມີແຕ່ສຽງລົດ ແລະສຽງລົມທີ່ພັດຫວີດຫວີ່ເຂົ້າໃນລົດ... ເສຍດາຍທີ່ຈົດໝາຍສະບັບນີ້ບໍ່ໄປເຖິງມືຂອງຍິງສາວທີ່ຊື່ມະນີຈັນ ຫາກວ່ານາງຄົນນັ້ນໄດ້ອ່ານ ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງນາງຄົງຈະບໍ່ຕ່າງໄປຈາກນ້ອຍໃນຂະນະນີ້ ແລະກໍຄົງຈະໜັກໄປກວ່ານ້ອຍຢ່າງແນ່ນອນ... ຫາກສາມາດແປງຮ່າງເປັນ ນາງມະນີຈັນ ໄດ້, ນ້ອຍກໍຄົງບອກໃຫ້ພໍ່ເລັ່ງລົດໄປໃຫ້ທັນລົດເມຄັນນັ້ນ ເພື່ອຈະໄດ້ຊອກຫາເຈົ້າຂອງຈົດໝາຍລອຍລົມສະບັບນີ້!
(ເນື້ອໃນຈົດໝາຍໃນບົດຂຽນບົດນີ້ ເກັບເຮ່ຍມາຈາກບົດເລື່ອງສັ້ນ “ຄົນຫຼົງທາງ” ຂອງ ບຸນເສີນ ແສງມະນີ ທີ່ສ້າງໃຫ້ຕົວລະຄອນ “ທ້າວທອງໃບ” ນັກສຶກສາທີ່ຮຽນຈົບ ມຊ ຕັດສິນໃຈປ່ອຍວາງຈົດໝາຍສະບັບດັ່ງກ່າວໃຫ້ປິວລອຍອອກຈາກລົດເມໂດຍສານສາຍວຽງຈັນ-ອັດຕະປື)
ພາຍຫຼັງທີ່ເອື້ອຍໃຫຍ່ຮັບໃບປະກາດຈົບ ມຊ ໄດ້ມື້ດຽວ, ນ້ອຍກໍໄດ້ມີໂອກາດໄປທ່ຽວທາງໄກ... ພໍ່ເປັນໂຊເຟີ, ແມ່ເປັນຜູ້ຄວບຄຸມໂຊເຟີ ດັ່ງນັ້ນເພິ່ນຈຶ່ງຕ້ອງນັ່ງຄຽງຂ້າງພໍ່, ນ້ອຍນັ່ງຈົກຂະໜົມຍື່ນໃຫ້ຜູ້ນັ້ນຜູ້ນີ້ຈຶ່ງນັ່ງທາງຫຼັງແມ່, ເອື້ອຍໃຫຍ່ເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບເລື່ອງນໍ້າຈຶ່ງນັ່ງທາງຫຼັງພໍ່ ສ່ວນນິດເປັນພະລາຊີນີສັ່ງໃຫ້ຜູ້ນັ້ນຜູ້ນີ້ເອົາແນວກິນເຂົ້າປາກຈຶ່ງນັ່ງເຄິ່ງກາງລະຫວ່າງເອື້ອຍທັງສອງ... ເມື່ອລົດອອກຫວິດບ້ານໄຮ່ແລ້ວ, ແມ່ກໍສັ່ງໃຫ້ພໍ່ມອດແອ ແລ້ວເອົາປ່ອງຢ້ຽມລົດລົງ... ສາຍລົມຍາມເຊົ້າຂອງຍາມລະດູຝົນພັດວູບເຂົ້າມາໃນລົດ ເຮັດໃຫ້ທຸກຄົນຍືດຄໍຂຶ້ນເພື່ອຮັບເອົາອາກາດສົດດ້ວຍຄວາມສົດຊື່ນໃຈ... ສຽງເພງຈາກແຜ່ນຊີດີ “ເອີ້ນອ້າຍໃສ່ໝໍ້ໜຶ້ງ” ດັງລອດອອກມາຈາກລຳໂພງທາງຫັຼງລົດບໍ່ແຮງປານໃດ ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດຂອງສຽງທີ່ແວ້ວເຂົ້າຫູມີຄວາມສຸນທະລີຢ່າງບອກບໍ່ຖືກ...
ພໍ່ແລ່ນລົດບໍ່ໄວປະມານ 70-80 ກິໂລແມັດຕໍ່ຊົ່ວໂມງ...
“ກຽມຈອດເດີ, ໃກ້ຊິຮອດຂົວປາກກະດິງແລ້ວ!” ແມ່ອວ່າຍໜ້າໄປບອກພໍ່.
ບໍ່ພໍຄາວ ລົດກໍມາຈອດຢູ່ແຄມທາງໃກ້ໆສານພະພູມຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ມີດອກໄມ້ທູບທຽນມາສັກກະລະເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ. ແມ່ຍ່າງລົງອອກຈາກລົດ ແລ້ວນໍາເອົາທູບທຽນພ້ອມດ້ວຍດອກໄມ້ໄປໄຫວ້ສານດັ່ງກ່າວ... ເຫັນແມ່ໄຕ້ທູບໄຕ້ທຽນ ແລະພະນົມມືໄຫວ້ ຫຼັບຕາ ເຮັດສົບເໜັງນັອກແນັກ...
ເມື່ອແມ່ກັບຂຶ້ນມາເທິງລົດແລ້ວ, ນ້ອຍກໍອົດທີ່ຈະຖາມແມ່ບໍ່ໄດ້... ສຽງສະຕາດລົດແລະການເລັ່ງຈັກໃຫ້ລົດເຄື່ອນໄປທາງໜ້າ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ນ້ອຍຕ້ອງຖາມຄຳຖາມເດີມຕັ້ງສອງເທື່ອ...
“ຕອນແມ່ໄປໄຫວ້ສານເຈົ້າພໍ່ປາກກະດິງ, ເຫັນແມ່ເຮັດສົບເໜັງ ແມ່ນແມ່ເວົ້າຫຍັງເກ໊າະ?!?”
“ແມ່ກໍອະທິຖານໃຫ້ການເດີນທາງຂອງພວກເຮົາໄປເຖິງຈຸດໝາຍຢ່າງຕະຫຼອດປອດໄພ ແລະກໍຂໍໃຫ້ເພິ່ນຄຸ້ມເພິ່ນຄອງຕະຫຼອດການໄປທ່ຽວເທື່ອນີ້.”
ໄດ້ຍິນແນວນັ້ນ ທຸກຄົນກໍພາກັນຍິ້ມຢ່າງສະບາຍໃຈ...
ລົດແລ່ນໄປໄດ້ບໍ່ດົນ, ນິດເຮັດໜ້າຫຍຸ້ງພ້ອມກັບເອົາມືຍຸ້ມຕັກພ້ອມທັງເວົ້າຂຶ້ນວ່າ:
“ເຮົາປວດເບົານ່າ, ພໍ່!”
“ອົດເອົາກ່ອນເດີ! ບາດຮອດບ່ອນຕົ້ນໄມ້ຕຶບໆກ່ອນ ພໍ່ຈຶ່ງຊິຈອດໃຫ້.”
ໄດ້ຍິນນິດວ່າປວດເບົາ, ປາຍປະສາດດັ່ງກ່າວກໍກະຕຸກເຂົ້າສູ່ມັນສະໝອງຂອງນ້ອຍທັນທີ ຈົນຕ້ອງໄດ້ນັ່ງຍຸ້ມຂາໄວ້...
ບໍ່ພໍອຶດໃຈ ລົດກໍແລ່ນມາເຖິງບ່ອນປ່າຂ້າງທາງສີຕຶບໆ... ພໍ່ບັງຄັບລົດເຂົ້າແຄມທາງ... ນ້ອຍຟ້າວເປີດປະຕູລົງຈາກລົດໄວບໍ່ຄ້ານ ຕິດຕາມດ້ວຍນິດ, ເອື້ອຍໃຫຍ່ ແລະແມ່. ສ່ວນພໍ່ອອກຈາກລົດແລ້ວ ກໍຢືນລໍຖ້າໃກ້ໆລົດ ໂດຍບອກວ່າໃຫ້ທຸກຄົນຫົດຫຍ້າໃຫ້ແລ້ວກ່ອນ ຈຶ່ງຊິແມ່ນຜຽນຂອງພໍ່...
ໃສ່ນ້ຳຝຸ່ນສົດໃຫ້ຫຍ້າແລ້ວ ຮູ້ສຶກເບົາວ່ອງໆ... ຂຶ້ນມາຢືດເສັ້ນຢືດສາຍຢູ່ແຄມທາງທ້າຍລົດ... ທອດແສງຕາໄປທາງທິດເໜືອຂອງເສັ້ນທາງ ເຫັນລົດເມທີ່ມີປ້າຍວຽງຈັນ-ອັດຕະປືແລ່ນວືດມາດ້ວຍຄວາມໄວພໍປະມານ, ເຫັນຄົນເຕັມລົດ... ຫຼຽວແນມນຳຫຼັງ ເຫັນລົດຈັກສອງຄັນ ແລະເຄື່ອງຕ່າງໆຢູ່ຫຼັງຄາລົດ... ແລະເຫັນມີວັດຖຸນ້ອຍໆຄ້າຍເຈ້ຍຊັດອອກຈາກປ່ອງຢ້ຽມ ລອຍວືດມາຕົກລົງໃກ້ໆກັບລົດຂອງພວກເຮົາທີ່ຈອດຢູ່...
“ໂອ້! ຈົດໝາຍ!” ນ້ອຍອຸທານອອກມາ ພ້ອມກັບຍ່າງໄປເກັບຂຶ້ນມາພິນິດ: ຊອງຈົດໝາຍສີບົວມີຮູບກາຫົວໃຈຈາງໆເຕັມທົ່ວຊອງ ຊຶ່ງບໍ່ໄດ້ຕິດຜະໜຶກ... ເປີດອອກມາ ມີເຈ້ຍຈົດໝາຍຂະໜາດເອສີ່ ມີຕົວໜັງສືລາວສີຟ້າທີ່ບັນຈົງຂຽນຢ່າງປະນີດ ແຕ່ມີຮອຍນ້ຳຢາດໃສ່ຫຼາຍບ່ອນ...
“ເອົ໊າ! ພາກັນຂຶ້ນລົດເດີ. ກຽມເດີນທາງຕໍ່!” ພໍ່ບອກ ພ້ອມທັງສະຕາດລົດ.
ນ້ອຍຟ້າວຈັບເອົາເຈ້ຍຈົດໝາຍພ້ອມກັບຊອງນັ້ນຕິດໂຕຂຶ້ນລົດໄປນຳ... ນິດໄສສອດຮູ້ສອດເຫັນມັນກະເປັນຈັ່ງຊີ້ແຫຼະ!
ຍ້ອນເສັ້ນທາງສາຍໃຕ້ປູຢາງໄດ້ມາດຕະຖານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການອ່ານໜັງສືໃນລົດບໍ່ມີບັນຫາ... ນິດເຫັນນ້ອຍເອົາເຈ້ຍຈົດໝາຍເລິກລັບມາອ່ານແນວນັ້ນ ລາວກໍຍືດຄໍມາອ່ານນຳ, ພ້ອມດຽວກັບເອື້ອຍໃຫຍ່ກໍເດ່ມືມາວ່າຈະຍາດເອົາໄປອ່ານ ແຕ່ຖືກນ້ອຍດຶງເຊື່ອງໄວ້ຂ້າງທັນ...
ແມ່ສັງເກດເຫັນຄວາມວຸ່ນວາຍຢູ່ເບາະຫຼັງເປັນແນວນັ້ນ ເພິ່ນຈຶ່ງເວົ້າສຽງສີຮ້າຍໆວ່າ:
“ແມ່ນພາກັນເຮັດຫຍັງເກ໊າະ? ນັ່ງດີໆກໍບໍ່ໄດ້ຫວາ?”
“ເອື້ອຍນ້ອຍບໍ່ໃຫ້ລູກອ່ານຈົດໝາຍນຳນ່າ!” ນິດຟ້ອງແມ່.
“ແມ່ນຈົດໝາຍຂອງຜູ້ໃດ?” ແມ່ຖາມ
“ຈົດໝາຍເຮ່ຍຈາກລົດເມຫວ່າງກີ້ນີ້ເດ!” ນ້ອຍຕອບພ້ອມກັບແກ້ໄຂບັນຫາດ້ວຍການບອກວ່າ:
“ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ມີການຍາດກັນ ນ້ອຍຊິເປັນຜູ້ອ່ານໃຫ້ຟັງເດີ!”
“ດີຄືກັນ” ເອື້ອຍໃຫຍ່ອອກສຽງສະໜັບສະໜູນ.
“ຈັ່ງແມ່ນສອດຮູ້ສອດເຫັນເລື່ອງຜູ້ອື່ນຂະໜາດນໍ, ເດັກນ້ອຍຊຸມນີ້.” ແມ່ເວົ້າຂຶ້ນປານລູກໆຂອງເພິ່ນເປັນເດັກນ້ອຍປະຖົມເອົາໂລດ. ແຕ່ນ້ອຍກໍບໍ່ໄດ້ເອົາຫູໂຕ່ງ ພືເຈ້ຍຈົດໝາຍອອກຄັກໆ ແລ້ວອ່ານຕັ້ງແຕ່ອັກສອນຕົວທຳອິດດ້ວຍສຽງອ່າວດັງ ເພື່ອໃຫ້ທຸກຄົນໃນລົດໄດ້ຍິນ...
“ມະນີຈັນ ທີ່ຄິດເຖິງສະເໝີ...
ຂໍໂທດທີ່ຈາກໄປໂດຍບໍ່ໄດ້ຄອບລາ ແຕ່ຂ້ອຍກໍຮູ້ວ່າການທີ່ເຮັດຄືແນວນີ້ ເຈົ້າຈະບໍ່ມີວັນໃຫ້ອະໄພແກ່ຂ້ອຍເລີຍ. ມື້ນັ້ນ, ເດືອນນັ້ນ ແລະປີນັ້ນ ຊຶ່ງແມ່ນວັນວານ ແມ່ນອະດີດຕະການທີ່ຜ່ານກາຍມາ, ຂ້ອຍຍັງຈົດຈຳບໍ່ມີວັນຫຼົງລືມ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຄຳຖາມທີ່ເຈົ້າຖາມເຖິງການປ່ຽນແປງຢູ່ໃນຕົວຂອງຂ້ອຍ... ແຕ່ຄຳຖາມນັ້ນກໍບໍ່ມີຄຳຕອບ ແລະຍັງຄົງເປັນປິດສະໜາສຳລັບເຈົ້າມາຕະຫຼອດ. ມະນີຈັນ! ເຈົ້າຮູ້ບໍວ່າລະຫວ່າງຂ້ອຍກັບເຈົ້າມັນຕ່າງກັນປານຟ້າກັບດິນ. ຂ້ອຍເປັນພຽງຄົນບ້ານນອກທີ່ມີຊາດກຳເນີດ ແລະເຕີບໃຫຍ່ຈາກຄອບຄົວທີ່ຕໍ່າຕ້ອຍທຸກຈົນ, ບາງຄັ້ງຂ້ອຍກໍຄິດຢາກອາດເອື້ອມດຶງຟ້າໃຫ້ລົງຕໍ່າພຽງດິນ ແລະກໍຢາກປີນໄຕ່ໄປເປັນດາວໃຫ້ສູງທຽມກັບເຈົ້າ. ແຕ່ນັ້ນກໍເປັນພຽງຝັນຊຶ່ງແມ່ນຝັນລົມໆແລ້ງໆທະເຍີທະຍານຂອງຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ຈຽມຕົວ. ເຈົ້າຮູ້ບໍ່ວ່າຕະຫຼອດເວລາທີ່ຂ້ອຍເຫັນເຈົ້າຍ່າງຄຽງຂ້າງ ແລະເວົ້າກັບຜູ້ຊາຍຄົນອື່ນທີ່ມີຖານະສັກສີທຽມທັນກັບເຈົ້າໃນແຕ່ລະຄັ້ງນັ້ນ, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍເຈັບປວດທໍລະມານ ແລະກໍເກັບເອົາຄວາມເຈັບປວດນັ້ນໄວ້ຢູ່ໃນສ່ວນເລິກຂອງຫົວໃຈ. ມາຮອດມື້ນີ້ມື້ທີ່ຂ້ອຍພວມຈະຈາກເຈົ້າໄປໄກແສນໄກນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຂໍສາລະພາບຄວາມໃນໃຈທີ່ຂ້ອຍເກັບເຊື່ອງໄວ້ມານານແສນນານນັ້ນໃຫ້ເຈົ້າຮູ້ວ່າ: “ມະນີຈັນ... ຂ້ອຍຮັກເຈົ້າສຸດຫົວໃຈ ແລະຂ້ອຍກໍບໍ່ເຄີຍຮັກຍິງຄົນໃດໃນຊີວິດຂອງຂ້ອຍນອກຈາກເຈົ້າພຽງຄົນດຽວ.”
ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງບໍ່ບອກເຈົ້າແຕ່ຫົວທີ ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງບໍ່ກ້າປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມເປັນຈິງ, ເປັນຫຍັງຂ້ອຍຈຶ່ງຝືນຕໍ່ຄຳຮໍ່າຮ້ອງຂອງຫົວໃຈ... ກໍຍ້ອນວ່າຂ້ອຍບໍ່ມີຄວາມກ້າຫານພຽງພໍ.
ມະນີຈັນທີ່ຮັກ, ຂໍໂທດທີ່ຂ້ອຍໃຊ້ຄຳລົງທ້າຍວ່າ “ທີ່ຮັກ” ໂດຍທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກເຈົ້າກ່ອນ ແຕ່ຈະອະນຸຍາດຫຼືບໍ່ອະນຸຍາດກໍຕາມ, ເມື່ອໃດທີ່ຂ້ອຍເອີ່ຍຄຳເວົ້າຄຳນີ້ອອກມາຍາມໃດໄດ້ເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍມີຄວາມສຸກທີ່ສຸດໃນຊີວິດ...
ນາງທີ່ຮັກ! ມາຮອດມື້ນີ້, ຂ້ອຍຈິ່ງຮູ້ວ່າຕົນເອງເປັນພຽງຄົນຫຼົງທາງໄປສູ່ແສງສະຫວ່າງທີ່ມີຂອບເຂດ. ສະນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຂໍຖືເອົາໂອກາດນີ້ຄອບລາພຽງແຕ່ເທົ່ານີ້... ຊາດໜ້າຖ້າມີຫຼືບໍ່ມີກໍຕາມ ສຳລັບຊີວິດນີ້ພຽງແຕ່ມີວາດສະໜາໄດ້ຢືນຢູ່ຄຽງຂ້າງຜູ້ຍິງທີ່ຕົນເອງຫຼົງຮັກໃນຕະຫຼອດໄລຍະ 5 ປີກໍຖືວ່າພຽງພໍແລ້ວ...
ລາກ່ອນ ມະນີຈັນ... ລາກ່ອນຄວາມຫຼັງທີ່ຝັງໃຈບໍ່ຮູ້ລືມ!”
ອ່ານຈົບຄືກັບມີຫຍັງມາອັ່ງແໜ້ນຢູ່ຊວງເອິກ ແລະໃນຮູຄໍ... ບໍ່ມີສຽງປາກຈາກຜູ້ໃດ ມີແຕ່ສຽງລົດ ແລະສຽງລົມທີ່ພັດຫວີດຫວີ່ເຂົ້າໃນລົດ... ເສຍດາຍທີ່ຈົດໝາຍສະບັບນີ້ບໍ່ໄປເຖິງມືຂອງຍິງສາວທີ່ຊື່ມະນີຈັນ ຫາກວ່ານາງຄົນນັ້ນໄດ້ອ່ານ ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງນາງຄົງຈະບໍ່ຕ່າງໄປຈາກນ້ອຍໃນຂະນະນີ້ ແລະກໍຄົງຈະໜັກໄປກວ່ານ້ອຍຢ່າງແນ່ນອນ... ຫາກສາມາດແປງຮ່າງເປັນ ນາງມະນີຈັນ ໄດ້, ນ້ອຍກໍຄົງບອກໃຫ້ພໍ່ເລັ່ງລົດໄປໃຫ້ທັນລົດເມຄັນນັ້ນ ເພື່ອຈະໄດ້ຊອກຫາເຈົ້າຂອງຈົດໝາຍລອຍລົມສະບັບນີ້!
(ເນື້ອໃນຈົດໝາຍໃນບົດຂຽນບົດນີ້ ເກັບເຮ່ຍມາຈາກບົດເລື່ອງສັ້ນ “ຄົນຫຼົງທາງ” ຂອງ ບຸນເສີນ ແສງມະນີ ທີ່ສ້າງໃຫ້ຕົວລະຄອນ “ທ້າວທອງໃບ” ນັກສຶກສາທີ່ຮຽນຈົບ ມຊ ຕັດສິນໃຈປ່ອຍວາງຈົດໝາຍສະບັບດັ່ງກ່າວໃຫ້ປິວລອຍອອກຈາກລົດເມໂດຍສານສາຍວຽງຈັນ-ອັດຕະປື)
